Wat is de functie onderwijsvrijheid in samenleving?

1 juli 2019

De Onderwijsraad verkent welke betekenis vrijheid van onderwijs op dit moment heeft en focust daarbij op het funderend onderwijs. De raad kijkt hierbij ook naar de verhouding van artikel 23 tot segregatie en onderwijskwaliteit en de rol van de overheid.

Artikel 23 van de Grondwet draagt de overheid aan de ene kant op om dingen te doen (zoals waarborgen dat onderwijs deugdelijk is) en aan de andere kant om dingen te laten (zoals te veel ingrijpen in het reilen en zeilen van een school). Het biedt daarmee een kader waarbinnen de vrijheid van onderwijs voor scholen / schoolbesturen en de verantwoordelijkheid van de overheid om zorg te dragen voor het onderwijs tegen elkaar worden afgewogen. Binnen een publiek bekostigd onderwijsbestel is er zo ruimte voor particulier initiatief en hebben scholen ruimte om - binnen wettelijke kaders - onderwijs te geven volgens een eigen visie en zelf te beslissen over onderwijsinhoud en onderwijsproces. Hoe pakt dit constitutionele kader voor het onderwijsbestel uit in de huidige samenleving?

De Onderwijsraad wil graag input van onderwijsprofessionals over hoe zij de relatie tussen vrijheid van onderwijs en onderwijskwaliteit zien. Is kwaliteit gebaat bij meer vrijheid of is er meer overheidsinvloed nodig?
De Onderwijsraad peilt de meningen over de volgende kwesties:

  • Hoe kijkt u aan tegen de relatie tussen vrijheid van onderwijs en onderwijskwaliteit? Is de onderwijskwaliteit gebaat bij meer vrijheid voor scholen/schoolbesturen? Of is juist meer overheidsinvloed nodig? En zo ja, op welke onderdelen?
  • Leidt de vrijheid van onderwijs - overal in het land - tot een voldoende gevarieerd onderwijsaanbod? Wat betekent de vrijheid van onderwijs voor een gevarieerd aanbod als leerlingaantallen dalen? Hoe pakt een gevarieerd onderwijsaanbod volgens u uit voor sociale cohesie in de samenleving?
  • Hoe verhoudt de vrijheid van onderwijs zich tot toegang op goed onderwijs voor alle kinderen? Hoe pakt de vrijheid van schoolbesturen om veel zelf te beslissen volgens u uit voor segregatie in het onderwijs?

Deze kwalitatieve peiling staat voor de zomer vana 2019 gepland. Tot 15 september kunnen inhoudelijke bijdragen gemaild worden naar onderwijsvrijheid@onderwijsraad.nl

In het kader van deze verkenning houdt de Onderwijsraad in september en oktober van 2019 ook rondetafelgesprekken met ouders. Tijdens deze gesprekken komen de volgende vragen aan de orde: "Waarom heeft u juist die school gekozen en vindt u het belangrijk dat u kunt kiezen? Vindt u het mooi dat er zoveel verschillende scholen zijn, vanuit verschillende geloofsrichtingen of ideeën over opvoeding, of ziet u liever dat onderwijs voor iedereen hetzelfde is? Bent u betrokken bij het beleid en de identiteit van de school van uw kind(eren) - weet u bijvoorbeeld wie de bestuurders zijn?"

Bronnen:

> Terug naar het nieuwsoverzicht <