Nieuwsbrief 4 april 2022
Reformatorische scholen zijn er vanwege de noodzaak, die we als gezinnen, kerken en scholen zien, om ons in te spannen voor Bijbelse vorming van onze kinderen.
Open of gesloten?
Uit welke gezinnen laten we dan kinderen toe op school? Is het van belang dat de ouders de grondslag ook uit overtuiging onderschrijven? Of kunnen er ook andere kinderen worden toegelaten? Dit dan op voorwaarde dat de ouders ermee instemmen dat bijvoorbeeld in de lessen en het huiswerk (en het wekelijkse Psalmvers) de Bijbel als Gods Woord aan de orde komt, en dat dit ook terugkomt in de schoolregels over bijvoorbeeld media en kleding - de belangrijkste aspecten van het respecteren van de grondslag. Over deze vraag publiceerde het Reformatorisch Dagblad een belangwekkende serie artikelen tussen 15 januari en 18 februari 2022.
Verwacht in deze inleiding geen alomvattende evaluatie. Wel kunnen we hieruit deze conclusies trekken: voor scholen met een 'gesloten' toelatingsbeleid is in deze tijd van belang om de redenen hiervoor vanuit de grondslag goed te kunnen verwoorden. Blijvende bezinning is bovendien nodig om met onze gezinnen de band met Schrift en belijdenis te bewaren. Voor scholen met een open toelatingsbeleid is in deze tijd - van toenemende verschillen tussen christelijk en seculier gedachtegoed - gedachtevorming van belang over hoe de reformatorische identiteit van een school met een diverse leerlingenpopulatie zichtbaar en voelbaar aanwezig blijft.
Acceptatieplicht?
Maatschappelijk en politiek vindt een andere discussie plaats over hetzelfde onderwerp. Mogen scholen in deze tijd nog wel een beleid voeren dat ouders de grondslag onderschrijven? Ook daarover treft u hieronder meerdere nieuwsitems van de laatste weken en maanden aan.
Hier valt op dat dit toelatingsbeleid van meerdere kanten onder druk staat, waarvan gelet op de verschillende invalshoeken in dit debat. Allereerst: vorig jaar werd het wetsvoorstel ingediend dat een acceptatieplicht grondwettelijk mogelijk zou moeten maken, met als argument dat dit nodig is voor gelijke kansen. Hierop kwam gefundeerde kritiek. Bijvoorbeeld van (inmiddels hoogleraar staatsrecht) Hansko Broeksteeg, die het argument omdraait: het is eerder de mogelijkheid om een school op eigen grondslag vorm te geven, die zorgt voor gelijke kansen van deze bevolkingsgroep. Bovendien stelde onder andere de Onderwijsraad in het advies Grenzen stellen, ruimte laten d.d. 5 oktober 2021 dat de acceptatieplicht bij godsdienstige gronden niets bijdraagt aan de kansen van de groepen met een sociale achterstand waar het nu om gaat. Gelukkig hebben de coalitiepartijen in het regeerakkoord opgenomen dat die acceptatieplicht niet nodig is, zoals in het Reformatorisch Dagblad is toegelicht.
Verbreed
Maar de discussie over het toelatingsbeleid verbreedt zich ook naar de vraag die sommigen stellen: hoe wenselijk is de 'homogene school'? Eén van de 'controverses' uit de 23 aanbevelingen voor bijzonder goed onderwijs, zoals gelanceerd vanuit de Vrije Universiteit in april 2021 luidde: "Burgerschapsvorming is alleen mogelijk als we homogene bijzondere scholen afschaffen".
De discussies laten zien hoezeer reformatorische scholen kritisch worden bevraagd op hun toegevoegde waarde voor de samenleving. Ook bijzondere scholen worden immers in deze tijd niet meer vooral gezien als een private instelling, maar vooral als publiek-maatschappelijke organisatie. Dat vraagt om een helder antwoord, zoals ook in deze VBSO-bijdrage aan de hand van de Code Goed Bestuur is verwoord. Wel moeten we daarbij oog hebben voor een dieperliggende oorzaak: de relevantie van het christelijk geloof voor ons dagelijks leven en voor de samenleving wordt lang niet altijd meer erkend. Met name is er niet veel begrip voor het belijden van Christus als de enige Naam en de enige Weg. Toch zal, onder Gods zegen, juist deze overtuiging aansporen tot bewogenheid met de samenleving om ons heen.
Versmald
Het debat over toelating versmalt zich op één punt ook: de identiteitsverklaringen of ouderverklaringen en de vraag of de politiek kan bepalen wat daarin mag staan over huwelijk en seksualiteit, het verschil tussen jongens en meisjes. Sommige partijen in de Tweede Kamer hebben bijvoorbeeld op 9 maart 2022 gesteld (kort samengevat) dat de sociale veiligheid van kinderen meebrengt dat een identiteitsverklaring hierover niets mag bepalen. Van dit Kamerdebat heeft het Reformatorisch Dagblad ook verslag gedaan. Maar ongeacht hoe een Bijbelgetrouwe school die verklaring heeft vormgegeven, en ongeacht wat er van ouders wordt gevraagd bij toelating: het is in elk geval onze overtuiging dat al onze kinderen vooral veilig zijn in een klimaat dat begint met luisteren naar Gods Woord en vertrouwen op Zijn leiding. Een klimaat dat de kinderen op school - hopelijk - van thuis herkennen waardoor het ook veiligheid biedt. Dat betekent een houding van liefde en zorg naar alle leerlingen, hoe zij zich ook uiten. En van bewogenheid met de keuzes die zij maken in relatie tot Gods weg in hun leven. Met duidelijkheid over de betekenis van Gods Woord voor onze levensinvulling, over de trouwe Toevlucht in Christus die we als zondaren allemaal nodig hebben.
Minister Wiersma heeft in het debat van woensdag 9 maart jongstleden toegezegd om voor de zomer te reageren op het rapport van de Onderwijsraad en op de aangenomen moties over de identiteitsverklaringen. Na het verschijnen van de reactie hopen VGS en VBSO gezamenlijk een webinar te organiseren. In dit webinar bespreken we de reactie van de minister en wat deze beide zaken gaan betekenen voor de scholen. U wordt hiervan op de hoogte gebracht via de website van VGS en VBSO.
Met vriendelijke groet,
Pieter van Eijk (VGS)
p.vaneijk@vgs.nl
Geran Bogaard (VBSO)
gbogaard@vbso.nu
Jaco van den Brink (VBSO)
jvandenbrink@vbso.nu
- SGP stelt vragen over COC-leerlijn gender
Reformatorisch Dagblad (Redactie politiek) | 01 apr 2022 13:30
DEN HAAG. SGP-Kamerlid Bisschop hoopt dat minister Dennis Wiersma voor primair en voortgezet onderwijs stelling wil nemen tegen het lesmateriaal over gender dat het COC wil ontwikkelen. Bisschop wijst erop dat daarin aan leerlingen uit de groepen 3 en 4... - Biesta: De democratie is van ons allemaal
Reformatorisch Dagblad (Gerard Vroegindeweij) | 30 mrt 2022 14:00
"De Onderwijsraad houdt te weinig rekening met de pluraliteit in de samenleving en in de scholen." Hoogleraar pedagogiek Gert Biesta plaatst kritische kanttekeningen bij het laatste rapport van de raad over artikel 23 van de Grondwet. Biesta, die... - Onderwijsraad: inspectie moet meer onderzoek in klas doen
Nederlands Dagblad (anp nd.nl/nederland) | 24 mrt 2022 01:33
Den Haag De Onderwijsinspectie moet vaker kwaliteitsonderzoek op scholen en opleidingen zelf doen, vindt de Onderwijsraad. Nu is er nog te veel aandacht voor hoe het bestuurlijk allemaal geregeld is, maar de kwaliteit wordt toch in de eerste plaats in... - Geen kennis zonder vorming
Nederlands Dagblad (Marloes Hoencamp en Willemieke de Jong • beid ...) | 22 mrt 2022 01:26
Onderwijs zo effectief mogelijk maken betekent niet dat het ook waardevol is. Start liever vanuit de vraag: waar is het ons om te doen? Onderwijsontwikkelaar Erik Meester legt de vinger bij het onderwijs dat gebruikmaakt van 'populaire, maar... - Opinie: 'Stop strafrechtelijke motivatie voor onderwijs en maak van de leerplicht een leerrecht'
Het Parool.nl (Kevin Reniers) | 17 mrt 2022 17:55
Sinds de invoering van het Kinderwetje van Van Houten in 1874 moet ieder kind in Nederland naar school. Gaat het niet, dan volgt er straf voor het kind of zijn ouders. Kevin Reniers vindt dat verschrikkelijk achterhaald en pleit tegen de leerplicht. De... - "Identiteitsverklaringen verbieden is complex"
Reformatorisch Dagblad (Redactie politiek) | 10 mrt 2022 13:00
DEN HAAG. Een verbod op identiteitsverklaringen in het onderwijs is "complex en juridisch verstrekkend." Dat stelde minister Wiersma voor Primair en Voorgezet Onderwijs woensdag in de Tweede Kamer tijdens een commissievergadering over sociale veiligheid... - "Catechese voor eerste christenen van groot belang"
Reformatorisch Dagblad (L. Vogelaar) | 04 mrt 2022 13:00
Catechese is belangrijk. De kerk moet onderwijs geven en dat niet alleen aan de school overlaten. Het is een van de lessen die prof. dr. James C. Kennedy trekt uit de geschiedenis van het onderwijs. De decaan van het University College Utrecht sprak... - 'Diversiteit is een gegeven, ontmoeting een streve...
Nederlands Dagblad (Rosanne de Boer) | 26 feb 2022 13:00
'Diversiteit is een gegeven, ontmoeting een streven', zei enkele jaren geleden een meester op een basisschool met leerlingen met allerlei achtergronden. De school is een verzamelplek van verschillen, staat te lezen op de achterflap van Een wereld vol... - "Kerk, school en gezin te veel eilandjes geworden"
Reformatorisch Dagblad (Linda den Hollander en Anne Vader) | 12 feb 2022 06:38
Of ze nu voorstander zijn van een open of een gesloten toelatingsbeleid, een "eilandjesgevoel" tussen kerk, school en gezin herkennen ze allemaal. Zes ervaringsdeskundigen in gesprek over vier stellingen. 1. Een gesloten toelatingsbeleid vormt het... - Christelijke school over landsgrens verwelkomt vaak iedereen
Reformatorisch Dagblad (Linda den Hollander, Anne Vader en Rens Vogel ...) | 05 feb 2022 13:00
Bijna overal ter wereld verwelkomen christelijke scholen kinderen met én zonder kerkelijke achtergrond. De een gedwongen, de ander vanuit een diepe overtuiging. Nederlandse immigranten in Canada en Amerika hebben wel ruimte voor een eigen... - Waarom het gesprek over toelating een spade dieper moet
Reformatorisch Dagblad (Linda den Hollander en Anne Vader) | 02 feb 2022 13:00
Hij breekt een lans voor het gesloten toelatingsbeleid. Want door de eenheid tussen gezin, kerk en school kunnen jongeren wortelen in Gods Woord, schrijft onderwijsbestuurder Willem de Potter in zijn visienota "Toelaten van leerlingen". Tegelijkertijd... - Scholieren in gesprek over toelating en weerbaarheid
Reformatorisch Dagblad (Linda den Hollander) | 29 jan 2022 13:00
Het biedt veiligheid dat alle scholieren zijn opgegroeid in een reformatorisch gezin, vinden leerlingen van de Pieter Zandt scholengemeenschap in Kampen. Hun leeftijdsgenoten van het Ichthus College in Veenendaal waarderen juist de diversiteit op school.... - serie Onderschrijven of respecteren
Reformatorisch Dagblad (Anne Vader) | 26 jan 2022 13:00
Hoewel ze niet naar een kerk gaan, kozen Josine van Schaik en haar man Danny van Eldik uit Lienden bewust voor de christelijke Eben-Haëzerschool. "Goed dat de school zo duidelijk is over zijn identiteit." Twee scholen telt het Betuwse dorp Lienden: een... - Open toelatingsbeleid: kans of bedreiging?
Reformatorisch Dagblad | 25 jan 2022 13:00
Juf Tea geeft bewust les op een school in een seculiere stad, zonder toelatingsbeleid. Ab van Veldhuizen koos juist voor reformatorisch onderwijs. Open toelatingsbeleid refoscholen: •Een kans •Een bedreiging Praat mee over dit onderwerp: >... - In gewetensnood op brede school
Reformatorisch Dagblad (Anne Vader) | 22 jan 2022 06:32
Ab van Veldhuizen (65) uit Barneveld verwisselde 22 jaar geleden het protestants-christelijk onderwijs voor het reformatorische Van Lodenstein College in Hoevelaken. Op de brede christelijke school waar hij werkte, hield hij het niet langer vol. De dag... - Debat over toelating wel geluwd, niet gestild
Reformatorisch Dagblad (Gerard Vroegindeweij) | 19 jan 2022 13:00
Het kabinet-Rutte IV morrelt de komende jaren niet aan de vrijheid van scholen om een toelatingsbeleid te voeren. Maar de Tweede Kamer wilde vorig jaar wel af van de identiteitsverklaringen. Hoe verhoudt zich dat tot elkaar? De linkse en liberale... - Kerk, school en gezin
Reformatorisch Dagblad | 15 jan 2022 06:33
Forum voor Democratie gaat eigen basisscholen oprichten, zo bleek afgelopen woensdag. Het moeten scholen zijn die "klassiek onderwijs" geven, vertelde Forum-Statenlid Ralf Dekker en het is het eerste bouwsteentje van een bredere beweging, "een nieuwe...
Andere nieuwsbrieven
- 29 juni 2023
"Komend catechisatieseizoen s.v.p. per groep een stoel extra neerzetten." Mooi natuurlijk, zo'n verzoek vanuit de kerkenraad aan de koster. Ten minste, als die zitplaats bedoeld is voor een afgedwaalde jongere die op zijn schreden terugkeert en alsnog besluit om kerkelijk onderwijs te volgen. Maar wat het kabinet betreft, is die plek bedoeld voor een onderwijsinspecteur. Zodat die kan check... Lees verder>>>
- 17 mei 2023
Over het onderwijs worden regelmatig kreten uitgestort als: "Kansengelijkheid moet via het onderwijs worden aangepakt" of "Het onderwijs is de grote gelijkmaker". Dit duidt op torenhoge verwachtingen. Tegelijkertijd zien we dalende resultaten en personeelstekorten. Is het onderwijs over-spannen? Een belangrijke factor die het onderwijs onder druk zet, is de beheersingsmentaliteit. De ... Lees verder>>>
- 5 april 2023
Als het over onderwijsvrijheid gaat, zien we twee verschillende trends in de politiek. Eén is de toegenomen beheersingsdrang. De huidige minister (gesteund door de Kamer) bedenkt stevige maatregelenpakketten om problemen te lijf te gaan, zoals kansenongelijkheid (zie de column in Volkskrant 15-mrt hierover) en lerarentekort, maar ook de vrees voor slecht kwaliteitsmanagement op een enkele s... Lees verder>>>
- 16 februari 2023
Het onderwijs heeft te maken met een lerarentekort, dat zal u niet zijn ontgaan. Gerdien Lassche en Jan Schreuders noemden (RD 11-jan) het zelfs de 'allergrootste bedreiging' voor het christelijk-reformatorisch onderwijs. Want: 'Wie gaat dat christelijk-reformatorisch onderwijs geven?' Niet-bevoegde 'professionals' misschien? Die oplossing werd aangedragen (Het Parool 30-jan... Lees verder>>>
- 22 december 2022
Kansengelijkheid - bijna dertig keer viel die term tijdens het debat op 23 en 24 november over de Onderwijsbegroting voor 2023. En nog veel meer woorden wijdden politici toen aan zaken die met dat onderwerp te maken hebben, zoals de rijke schooldag en brede of verlengde brugklassen. Ook in andere Kamerdebatten komt kansengelijkheid vaak terug; buiten Den Haag is het even... Lees verder>>>
- 30 september 2022
Op Prinsjesdag presenteerde de regering de voornemens voor het jaar 2023. Het kabinet wil ook komend jaar weer miljarden investeren in de vorming en opleiding van onze kinderen en jongeren. VGS en VBSO reageerden vorige week op de Rijksbegroting. In deze nieuwsbrief staan wij uitgebreider stil bij de vraag waar het onderwijs in 2023 mee gediend is. De droom van VGS en VBSO is da... Lees verder>>>
- 13 juli 2022
Om met het goede nieuws te beginnen: op 23 mei werd het herstelonderzoek naar de Gomarus gepubliceerd door de inspectie. Hierin werd geconcludeerd dat '...het bestuur aan de herstelopdrachten heeft voldaan.' In datzelfde onderzoek werd de eind 2021 vernieuwde Visienota sociale veiligheid en seksuele diversiteit van de VGS aangehaald. De inspectie verklaarde hierover: "Er is geen strijdigheid tusse... Lees verder>>>
- 13 mei 2022
Burgerschapsonderwijs - dat thema is al tijden niet weg te slaan uit de kolommen met onderwijsberichtgeving. En daar komt deze nieuwsbrief nog eens bovenop. Want die gaat er óók over. Daar is namelijk alle aanleiding toe: drie actualiteiten onderstrepen dat: De presentatie van de Staat van het onderwijs 2022 door de Onderwijsinspectie; De publicatie van een ... Lees verder>>>
- 21 februari 2022
Het is inmiddels anderhalf jaar geleden dat de VGS de Nieuwsbrief Vrijheid van Onderwijs voor het laatst heeft verzonden. Het is niet zo dat er in de tussentijd niets is gebeurd, integendeel. Gezien de urgentie van het onderwerp en de spanningsvolle tijd waarin we leven, vinden we het nodig om het onderwijsveld op de hoogte te houden van de actualiteiten rondom artikel 23. Samen met de VBSO bren... Lees verder>>>