Onzin over de vrijheid van onderwijs

Wim Kuiper (Verus (voorheen: Besturenraad, besturenorganisatie voor Protestant-Christelijk onderwijs)) - afkomstig uit: Website Besturenraad (2011-04-13)

In Trouw van afgelopen dinsdag krijgen PvdA-Kamerlid van Dam en SP-kamerlid van Dijk op verschillende plekken alle ruimte om een heleboel onzin te debiteren over de vrijheid van onderwijs. Aanleiding is het hoofddoekverbod op het Don Bosco College in Volendam. Beide Kamerleden komen op voor het recht om een hoofddoekje te dragen op alle scholen van welke denominatie dan ook. Dit is op zich al curieus want tegelijkertijd hebben zij het als vertegenwoordigers van de seculiere meerderheid juist moeilijk met religie in scholen. Het zou bijvoorbeeld interessant zijn hoe zij zouden reageren als op een openbare school het besluit neemt om de neutrale, areligieuze sfeer van de school te onderstrepen door een verbod op het zichtbaar uiten van je eigen geloof of levensovertuiging.

Een hoofddoekjesverbod om een valide reden? Iets dat in Frankrijk en in bijvoorbeeld Turkije aan de orde van de dag is; het soort ‘laïcité’ dat vanuit dezelfde partijen nogal eens gepropageerd wordt. En wat te denken van het hoofddoekjesverbod op het City-college in Rotterdam. Rector Vonk vindt dat als je een goede kans wil maken in de maatschappij, mensen niet aan je kleding moeten zien welk geloof je aanhangt. “Met een hoofddoek op heb je een dubbel probleem om jezelf waar te maken. Daar proberen wij onze leerlingen tegen te wapenen. Als ze na het eindexamen verkiezen een hoofddoek te dragen, is dat hun eigen bewuste keuze. Dan kunnen ze de consequenties hopelijk beter overzien.”

Wat beide politici echt dwars zit is het eeuwige doembeeld dat de vrijheid van onderwijs leidt tot segregatie. Niet alleen voor ons land is al vaak aangetoond dat er ongeveer evenveel niet-westerse allochtone kinderen op bijzondere scholen als op openbare scholen zitten. Dat komt ook omdat islamitische kinderen en ouders zich in het areligieuze en soms antireligieuze klimaat op openbare scholen niet zo thuis voelen. Een zorgwekkend fenomeen in een samenleving waarin de kloof tussen seculier en religieus groeit en waar jammer genoeg weinig oog voor is bij de politiek. Volledig seculiere onderwijsstelsels zoals Frankrijk en de Verenigde Staten kennen evenveel of zelfs nog meer segregatie, omdat de segregatie nu eenmaal zeer sterk samenhangt met waar verschillende groepen mensen wonen.

Echt bont maakt Van Dam het door oordelen uit te spreken over de mate van katholiciteit van scholen door te stellen dat het Don Bosco College alleen in naam nog katholiek is, met als toevoeging: ‘Daar zijn er veel meer van.’ Gelukkig is het niet aan de overheid of aan de Tweede Kamer om het christelijk of katholiek gehalte van een school de maat te nemen en afhankelijk daarvan te bepalen of een school wel of niet de eigen identiteit mag vorm geven door onder andere kledingvoorschriften. Mijn conclusie is dat het incident van het hoofddoekverbod in Volendam op een klassieke wijze wordt benut door de tegenstanders van de vrijheid van onderwijs met een argumentatie die niet steekhoudend is.

Dit artikel is verschenen op het weblog van Wim Kuiper, directeur van de Besturenraad.