‘Vrije opvoeding’
SGP - Roelof Bisschop
Links en rechts blijven voortdurend bezig met het rommelen aan de rechtsstaat. Regelmatig worden er ballontjes opgelaten en voorstellen gedaan om de vrijheid van onderwijs te beperken. Dat is bedenkelijk. Vrijheid van onderwijs is namelijk een klassiek grondrecht. Vanaf het ontstaan van onze democratische rechtsstaat is deze vrijheid stevig verankerd. Samen met de godsdienstvrijheid en de verenigingsvrijheid vormt dit het hart van onze grondrechten. Met name in de liberale traditie, maar ook in de sociaal-democratische traditie, is dit recht principieel geaccepteerd. Dat besef kalft de afgelopen jaren echter steeds verder af. Het is kennelijk nodig deze stromingen bij de les te houden.
Grondrechten zijn er om mensen en groeperingen in de samenleving te beschermen tegen een al te grote dominantie van de overheid. Burgers verdienen de ruimte om op een eigen wijze invulling te geven aan hun roeping en verantwoordelijkheden. De SGP vindt onderwijs bij uitstek een verantwoordelijkheid die zoveel mogelijk moet worden overgelaten aan de direct betrokkenen. Het onderwijs is niet van de overheid, maar maakt deel uit van de opvoeding. De overheid staat daarbij uiteraard niet buiten spel. Toezicht op basale eisen is nodig. Uitgangspunt moet echter zijn dat ruimte voor eigen keuzen van de eerstverantwoordelijken wordt gerespecteerd en beschermd.
De SGP vindt dat de ouders de eerste verantwoordelijkheid dragen voor de opvoeding en vorming van hun kinderen. In de huidige complexe samenleving kunnen zij die verantwoordelijkheid doorgaans echter niet zonder hulp van anderen waarmaken. Daarom wordt een deel van de opvoeding en vorming van kinderen en jongeren opgedragen aan de school. De school draagt zodoende medeverantwoordelijkheid voor de opvoeding en vorming van hun leerlingen. Dat doet echter niets af aan de eindverantwoordelijkheid van de ouders. Daarom is het van groot belang dat de onvervreemdbare uitgangspunten van het onderwijs en de levenssfeer op school aansluiten bij het opvoedingsklimaat van thuis.
Het recht op het aanbieden van identiteitsgebonden onderwijs zou een lege huls zijn wanneer de school geen eisen kan stellen aan het leerlingen en leraren. Hetzelfde geldt voor de invulling van het onderwijsprogramma. De overheid moet accepteren dat scholen hierin zelf keuzes kunnen maken, juist als dat niet overeen komt met opvattingen van de meerderheid. Het op voorhand inperken van het benoemingsbeleid en het toelatingsbeleid is daarom in strijd met de Grondwet. Ook de manier waarop de overheid stuurt in het onderwijsprogramma gaat te ver. De vrije ruimte van scholen mag niet in de knel komen door eenzijdige eisen van de overheid. Het is belangrijk dat de overheid hier een stap terug doet.
De SGP is dankbaar voor bijzondere manier waarop de vrijheid van onderwijs in Nederland geregeld is. Het is belangrijk dat de overheid het recht van christenen erkent om de opevoeding niet alleen thuis, maar ook op school vorm te geven op basis van Gods Woord. Daarmee is het laatste woord echter niet gesproken. De SGP blijft uitspreken dat de overheid voor alle kinderen onderwijs met de Bijbel belangrijk zou moeten vinden. Zonder Bijbel gaat het onderwijs namelijk mank. Een herbronning op dit punt verdient in ons land hoge prioriteit!